Çocukların Evdeki Sorumlulukları

Günümüzün değişen toplumunda artık çocuklar, anne-babalarının evdeki ‘ortakları’ konumuna geldi. Artık ebeveynler; karşılıklı saygı kapsamında fikirlerin paylaşılması, kararların birlikte alınması, hedeflerin iş birliğine dayalı olarak belirlenmesi, standartlar veya sınırlamalar ve belirli hak ve ayrıcalıklara izin verilmesi gibi konularda çocuklarıyla birlikte hareket ediyorlar.

Çocuklar da iş birliğinden kaynaklanan düzenin faydalarını öğrendiğinde, kendisini başkalarına katkıda bulunabilecek bir kişi olarak görmeye başlıyor. Bu da çocukların gelişimine büyük katkı sağlıyor. Bu sayede çocuk, zaman geçtikçe daha kendine güvenen biri haline geliyor ve erken yaşta çevresine yararlı ve gerekli olduğunu fark ediyor. Tabii bunun için de çocuklara küçük yaştan itibaren aile içinde ve evde bazı sorumluluklar vermek gerekiyor.

Ama bazen ebeveynler, çocuklarına ne zaman ne tür sorumluluklar vermeleri gerektiği konusunda bocalama yaşayabiliyor. Bunun için, yaşına göre çocuğunuza verebileceğiniz sorumlulukları sizin için derledik. Ama unutmayın; çocuğunuz büyüdükçe, yeni sorumluluklar almanın yanı sıra geçmiş sorumluluklarını sürdürmeye devam edebilir. Bazen bir çocuk artık yeni bir görev olmadığında bir görevi tamamlamanın eğlenceli olmadığını düşünür. Bu nedenle çocuğunuza düzenli olarak yeni sorumluluklar vermekten çekinmeyin…

Ayrıca çocuğunuza vereceğiniz sorumlulukları belirlemeden önce, aşağıdaki ilkeleri aklınızda tutmanızda fayda var!

• Yapılması gereken işler konusunda çocuklara danışılmalıdır. İşin tanımlanmasına yardımcı olduktan sonra, iş için standartlar koymaya yardımcı olurlar ve tamamlanan işin değerlendirmesinde yer alırlar.
• Çocukların, hangi işleri yapmak istediklerini seçmelerine izin verin. Ama unutmayın, hiçbir şey yapmamak kabul edilebilir bir seçenek değildir.
• Bir görevin hangi sürede tamamlanması gerektiğini belirleyin. Çocuk bu süreyi bilirse, o görevi yerine getirme konusunda daha istekli olacaktır.
• Görevlerini sık sık değiştirin çünkü çocuklar hep aynı ev işlerini yapmaktan kolayca sıkılırlar ve yeni zorlukları severler.
• Çocuklar daha zorlu işlere devam etmeyi sever; o yüzden onlara üstlenebilecekleri yeni ve daha büyük /daha güçlü görevler verin.
• ‘Düzen’in modeli olduğunuzu unutmayın. Kendinizin yapmadıklarını çocuğunuzdan beklemeyin.
• Evi, kişisel değerinizin bir yansıması olarak değil, aile üyeleri için bir etkinlik yeri olarak kabul etmeyi öğrenin.
• Muhtemelen en zoru: Asla çocuğun kendisi için yapabileceklerini onun için yapmayın.

18 aylık - 2.5 Yaşındaki Çocukların Ev Sorumlulukları

• Oyuncakları toplarken size yardım edebilir. (Anne-baba, oyuncak sayısı sınırlı tutmalı)
• "Lütfen bunu çöpe atar mısın?” veya "Lütfen bunu şuraya götürür müsün?” gibi bazı basit talepleri yerine getirebilir. (Anne-babalar, istedikleri yeri işaret ederek göstermeli)
• Süpürme, silme, masayı silme, masayı toplama gibi basit ev işlerinde size yardım edebilir.
• Kendi kendine giyinmeye çalışabilir -ama bu sırada ona yardım etmeyi unutmayın. Ayrıca unutmayın; onun için soyunmak, giyinmekten çok daha kolay olacaktır.
• Çamaşır makinesi ve kurutucuya çamaşır atabilir, başlat düğmesine basabilir.
• Çatal, kaşık, küçük bardağı kendi kendisine kullanarak sizden bağımsız olarak beslenebilir.
• Yumuşak yiyecekleri dilimlemek, soymak ve tabağa koymak gibi basit yiyecek hazırlama işlemlerini yerine getirebilir.

2.5 Yaşındaki Çocukların Ev Sorumlulukları

• İşi biten oyuncakları toplayıp yerlerine koyabilir. (Her grup oyuncak için belirli kutular ya da raflar belirleyin)
• Kitapları ve dergileri rafa kaldırabilir.
• Zemini küçük bir süpürgeyle süpürebilir ve bu sırada faraş kullanabilir.
• Peçeteleri, tabakları ve çatal bıçak takımlarını masaya yerleştirebilir.
• Yemek yedikten sonra, yerken döktüklerini temizleyebilir.
• Masadan bulaşıkları kaldırırken, tabaktan artıkları sıyırırken, bulaşık makinesini doldururken, bulaşıkları yıkarken size yardımcı olabilir.
• Banyoda ellerini kendisi yıkayabilir, dişlerini ve saçlarını kendisi fırçalayabilir.
• Kıyafetlerini kendisi giyebilir; sadece düğmeler, düğümler konusunda ona yardımcı olmanız gerekebilir.
• Yiyecekleri ve tabakları alçaktaki dolaplara koyabilir.
• Yemek hazırlama aşamasına dahil olabilir.
• ‘Lütfen’, ‘Teşekkür ederim’, ‘Affedersiniz’ gibi basit sözcükleri kullanmayı öğrenebilir.

3-4 Yaşındaki Çocukların Ev Sorumlulukları

• Masayı kurabilir.
• Yiyecekleri dolaba kaldırabilir.
• Alışverişe yardımcı olabilir.
• Ayakkabıları temizleyip cilalamaya yardım edebilir.
• Evcil hayvanlarınızı besleyebilir.
• Bahçede çalışırken size yardımcı olabilir.
• Süpürme, paspaslama gibi işler yapabilir.
• Yatağı yapılırken size yardım edebilir.
• Bulaşık makinesinin doldurulmasına ve bulaşıkların yıkanmasına yardımcı olabilir.
• Mobilyaların tozunu alabilir.
• Yemek yaparken size yardım edebilir.
• Oyuncaklarını arkadaşlarıyla paylaşabilir.
• Oynamak için dışarı çıkmadan önce anne-babasına nerede olduğunu söyleyebilir.
• Sürekli yetişkin gözetimi altında olmadan oyun oynayabilmelidir.
• Arabanın yıkanmasına yardım edebilir.

6 -12 Yaş Arası Ev Sorumlulukları

• Basit bir yemeği tek başına hazırlayabilir.
• Kendi eşyalarına özen gösterebilir.
• Eşyaları düzenleyebilir.
• Tasarruf etmek, para vermek, harcamak gibi para yönetimine başlayabilir.
• Başkalarına karşı daha düşünceli davranmaya başlayabilir.

Gençler İçin Ana Sorumluluklar

• Kendi bütçesini oluşturup ona sadık kalabilir.
• Aile bütçesine katkıda bulunabilir.
• Evde onarım ve bakım konusunda yardım edebilir.
• Bahçe bakımını ve çim biçme işlemini üstlenebilir.
• Ebeveynleriyle iletişimini korurken bağımsızlık kazanması, kendi yaşamı ve seçimleri için daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerekir.